Các sếp to dính sai phạm lớn, VEC nợ nần chất chồng

Quản lý nhiều dự án đường bộ cao tốc lớn nhất nước nhưng các chỉ số tài chính của Tổng Công ty Đầu tư phát triển đường cao tốc Việt Nam (VEC) có lẽ sẽ khiến nhiều người bất ngờ.

Lãnh đạo dính sai phạm

Cuối tháng 4 vừa qua, Ủy ban Kiểm tra Trung ương đã họp Kỳ 44, trong đó đã xem xét, kết luận kiểm tra khi có dấu hiệu vi phạm đối với Ban Thường vụ Đảng ủy Tổng Công ty Đầu tư phát triển đường cao tốc Việt Nam (VEC) và một số cá nhân.

Theo kết luận của Ủy ban Kiểm tra Trung ương, Ban Thường vụ Đảng ủy Tổng Công ty Đầu tư phát triển đường cao tốc Việt Nam đã vi phạm Quy chế làm việc và các nguyên tắc tổ chức sinh hoạt đảng, để nội bộ Lãnh đạo Tổng Công ty mất đoàn kết nghiêm trọng; thiếu trách nhiệm, buông lỏng lãnh đạo, chỉ đạo, thiếu kiểm tra, giám sát, để xảy ra nhiều vi phạm, khuyết điểm trong công tác cán bộ, trong thực hiện các dự án đầu tư xây dựng và trong quản lý, khai thác các tuyến đường cao tốc, gây hậu quả nghiêm trọng.

Về các cá nhân, Ủy ban Kiểm tra Trung ương kết luận, ông Mai Tuấn Anh, Bí thư Đảng ủy, Chủ tịch Hội đồng Thành viên và ông Trần Quốc Việt, nguyên Bí thư Đảng ủy, nguyên Chủ tịch Hội đồng Thành viên Tổng Công ty chịu trách nhiệm chính về những vi phạm, khuyết điểm của Ban Thường vụ Đảng ủy; ông Trần Văn Tám, Phó Bí thư Đảng ủy, Tổng giám đốc, ông Nguyễn Văn Nhi, Phó Bí thư Đảng ủy, Phó Tổng giám đốc và ông Lê Quang Hào, Đảng ủy viên, Phó Tổng giám đốc Tổng Công ty cùng chịu trách nhiệm về những vi phạm, khuyết điểm của Ban Thường vụ Đảng ủy và trách nhiệm cá nhân trong thực hiện chức trách, nhiệm vụ được phân công.

cac sep to dinh sai pham lon vec no nan chat chong
Cao tốc Cầu Giẽ - Ninh Bình do VEC quản lý.

Theo tìm hiểu của phóng viên, Tổng Công ty Đầu tư phát triển đường cao tốc Việt Nam là doanh nghiệp 100% là vốn góp Nhà nước, và được Nhà nước giao làm chủ đầu tư nhiều dự án đường bộ cao tốc lớn (Cầu Giẽ - Ninh Bình, Nội Bài - Lào Cai, Đà Nẵng - Quảng Ngãi, TP H CM - Long Thành - Dầu Giây), phần lớn doanh thu của VEC là từ các dự án này. Tuy nhiên, kết quả kinh doanh của ''ông trùm'' đường cao tốc này lại khá khiêm tốn.

Đến nay, dù đã gần giữa năm 2020, nhưng VEC mới chỉ công bố báo cáo tài chính năm 2018, doanh nghiệp này cũng đã từng bị nhắc nhở do không gửi báo cáo đầy đủ đến Bộ Kế hoạch và Đầu tư để thực hiện công bố thông tin theo quy định của Nghị định số 81/2015/NĐ-CP.

Theo báo cáo tài chính hợp nhất đã được kiểm toán năm 2018, VEC ghi nhận doanh thu thuần 3.225 tỷ đồng, tăng xấp xỉ 460 tỷ đồng so với năm 2017. Năm 2018 do giá vốn bán hàng chỉ 635 tỷ đồng nên lợi nhuận gộp tăng mạnh, đạt 2.589 tỷ đồng.

Mặc dù vậy, trong năm vừa qua, các khoản chi phí của VEC đều tăng mạnh. Cụ thể, chi phí tài chính lên tới 2.888 tỷ đồng (trong đó chi phí lãi vay là 735 tỷ đồng), cao gấp 3,5 lần so với năm 2017; chi phí quản lý doanh nghiệp cũng tăng từ 61 tỷ đồng lên 84 tỷ đồng. Trong khi đó, lợi nhuận thuần từ hoạt động kinh doanh giảm sút trầm trọng từ 938 tỷ đồng xuống còn 3,8 tỷ đồng.

Ngoài ra, VEC cũng ghi nhận khoản lãi tại các công ty liên doanh liên kết 1,1 tỷ đồng. Kết quả, năm 2018, VEC ghi nhận mức lãi ròng chỉ 2,4 tỷ đồng (trong khi năm 2017 tới 936 tỷ đồng), trong đó lợi nhuận của Công ty mẹ vỏn vẹn chỉ 582 triệu đồng, trong khi năm 2017 đạt xấp xỉ 935 tỷ đồng.

Nợ nần chồng chất

Chiếu theo báo cáo tài chính, tính đến thời điểm 31/12/2018, VEC đang có khối tài sản 96.556 tỷ đồng, tăng mạnh so với mức 89.140 tỷ đồng năm 2017. Trong đó, tài sản ngắn hạn là 19.676 tỷ đồng (hàng tồn kho chiếm tới 26,6 tỷ đồng) và tài sản dài hạn là 76.880 tỷ đồng (chủ yếu là tài sản cố định).

cac sep to dinh sai pham lon vec no nan chat chong
Tính đến hết năm 2018, nợ phải trả của VEC là 87.000 tỷ đồng.

Đáng chú ý, cũng tính đến hết năm 2018, nợ phải trả của VEC là 87.000 tỷ đồng. Trong đó, nợ ngắn hạn là 19.672 tỷ đồng và nợ dài hạn 67.327 tỷ đồng (chủ yếu là vay và nợ thuê tài chính). Trong khi đó, cùng thời điểm, vốn chủ sở hữu của VEC chỉ 9.556 tỷ đồng.

Như vậy, nợ phải trả đã cao gấp 9 lần, tương đương chiếm 90% cơ cấu nguồn vốn. Với việc nợ vay cao hơn rất nhiều lần so với vốn chủ sở hữu của công ty đã đặt ra dấu hỏi về nguy cơ an toàn tài chính của VEC.

Theo thuyết minh báo cáo tài chính, tính đến thời điểm hết năm 2018, chủ nợ lớn nhất của VEC là Ngân hàng Phát triển Châu Á (ADB) với tổng dư nợ cuối kỳ hơn 31.200 tỷ đồng. Bên cạnh đó, VEC còn nợ Ngân hàng Hợp tác quốc tế Nhật Bản 28.960 tỷ đồng và Ngân hàng Thế giới với hơn 5.400 tỷ đồng.

Trong phần báo cáo chi tiết nêu rõ, hầu hết các hợp đồng vay được thực hiện để tài trợ vốn cho các dự án đường cao tốc như Nội Bài – Lào Cai, Long Thành – Dầu Giây, Đà Nẵng – Quảng Ngãi... với thời hạn thanh toán dao động từ 16 đến 40 năm.

Đáng nói, do lượng vay ngoại tệ rất lớn bằng Yên Nhật và USD để đầu tư các dự án nên biến động tỷ giá tác động rất mạnh đến kết quả kinh doanh của VEC. Năm 2018, lỗ chênh lệch tỷ giá của VEC tăng vọt lên gần 2.200 tỷ đồng so với mức 368 tỷ đồng của năm trước, đây là một trong những nguyên nhấn khiến ông trùm đường cao tốc giảm lợi nhuận không phanh.

Ngoài ra, về nợ vay ngắn hạn, VEC đang có khối nợ 12,7 tỷ đồng tại Ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển Việt Nam - chi nhánh Đông Sài Gòn. Đồng thời, doanh nghiệp này còn khoản nợ 8.000 tỷ đồng gốc và lãi trái phiếu phải trả Bộ Tài chính.

Cũng trong phần thuyết minh báo cáo tài chính, đến ngày 31/12/2018, VEC ghi nhận gần 900 triệu đồng khoản nợ xấu, trong khi giá trị có thể thu hồi chỉ là 164 triệu đồng. Các khoản nợ xấu tập trung tại các Công ty CP Huy Phương, Công ty TNHH Xây dựng Nhà Đẹp, Công ty CP Beton6...

Hồi tháng 11/2019, Cục Thuế TP Hà Nội cho biết, thực hiện quy định của Luật Quản lý thuế về việc hoàn thuế giá trị gia tăng đầu vào đối với dự án đầu tư, từ ngày 1/7/2016 đến năm 2017, Cục Thuế TP Hà Nội đã thực hiện hoàn thuế giá trị gia tăng cho VEC 9 đợt, tổng số tiền hoàn thuế là 949.737.335.197 đồng theo hình thức hoàn thuế trước kiểm tra sau.

Tuy nhiên, trong quá trình thanh tra sau hoàn thuế giá trị gia tăng đối với VEC, Cục Thuế TP Hà Nội đã phát hiện VEC không đáp ứng đủ điều kiện để được hoàn thuế giá trị gia tăng đối với dự án đầu tư.

Trên cơ sở đó, căn cứ quy định của Luật Quản lý thuế và kết quả thanh tra sau hoàn thuế, Cục Thuế TP Hà Nội đã ban hành quyết định số 14022/QĐ-CT-TTr4 ngày 3/4/2018 và quyết định số 14356/QĐ-CT-TTr2 ngày 4/4/2018 thu hồi tiền hoàn thuế giá trị gia tăng đối với VEC, số tiền 949.737.335.197 đồng đã hoàn cho VEC trước đó, tiền chậm nộp phải nộp 83.468.548.577 đồng, tổng số thuế phải thu hồi và tiền chậm nộp 1.033.205.883.774 đồng.

Cục Thuế TP Hà Nội cho biết, trong quá trình đôn đốc thu hồi số tiền hoàn thuế và tiền chậm nộp nêu trên, đơn vị đã hỗ trợ, hướng dẫn, tạo điều kiện cho VEC liên hệ với Bộ chủ quản để xử lý sai sót cũng như thu xếp nguồn tài chính để thực hiện hoàn trả ngân sách Nhà nước nhưng VEC vẫn chưa thực hiện quyết định của cơ quan thuế.

Vì vậy, ngày 28/5/2019 Cục thuế TP Hà Nội đã ban hành 5 quyết định gồm: 3909/QĐ-CT-QLN, 39102/QĐ-CT-QLN, 39105/QĐ-CT-QLN, 39108/QĐ-CT-QLN, 39111/QĐ-CT-QLN, thực hiện cưỡng chế thi hành quyết định hành chính thuế bằng biện pháp trích tiền từ tài khoản của VEC tại 5 ngân hàng thương mại, thời gian cưỡng chế từ ngày 4/6/2019 đến hết ngày 3/7/2019 (30 ngày), số tiền cưỡng chế ghi trong các quyết định nêu trên là 1.033.205.883.774 đồng.

Văn Huy
Phiên bản di động